W obrocie gospodarczym często spotyka się dążenie do zabezpieczania wywiązania się z przyjętych przez strony zobowiązań. Najczęściej stosowanymi formami zabezpieczeń są:
- gwarancja ubezpieczeniowa,
- gwarancja bankowa,
- poręczenie,
- kaucja gwarancyjna.
Wysokość żądanych przez kontrahenta zabezpieczeń może sięgać 10% wartości całego kontraktu, a czas, w którym środki pieniężne są zamrożone, jest nie tylko okresem realizacji kontraktu, ale przekracza go czasem o kilka lat – okres gwarancyjny, przeznaczony na usunięcie wad i usterek.
W przypadku realizacji dużych prac, zdeponowanie u kontrahenta gotówki w celu zabezpieczenia zobowiązań lub zgoda na potrącanie z każdej faktury 10% jej wartości, może powodować kłopoty z płynnością. Podobny problem może pojawić się w wypadku konieczności składania zabezpieczenia w przetargach.
Gwarancje ubezpieczeniowe jako zabezpieczenie zamiast gotówki pozwalają na niezamrażanie środków pieniężnych i wykorzystanie ich na właściwą działalność firmy.
Zalety gwarancji ubezpieczeniowych
- Poprawa wizerunku: zwiększenie wiarygodności zobowiązanego jako partnera w interesach,
- Zwiększenie konkurencyjności rynkowej: możliwość przeznaczenia środków, które miałyby stanowić zabezpieczenie na nowe inwestycje,
- Spełnienie wymogu wniesienia zabezpieczenia,
- Poprawa płynności finansowej: brak lub ograniczenie konieczności angażowania własnych środków pieniężnych – niejednokrotnie gwarancje ubezpieczeniowe stanowią zabezpieczenie na wiele lat.
Jak działa gwarancja?
Gwarancje kontraktowe mogą stanowić zabezpieczenie różnego rodzaju umów, w tym projektów współfinansowanych z funduszy unijnych.
Złożenie gwarancji ubezpieczeniowej jako zabezpieczenia powoduje, że w przypadku niewywiązania się ze zobowiązania przez zleceniobiorcę, ubezpieczyciel jako gwarant wypłaci zleceniodawcy (beneficjentowi) świadczenie pieniężne.
Dla beneficjenta gwarancja jest zabezpieczeniem gwarantującym, że jego partner gospodarczy nie wycofa się ze zobowiązania, wykona je terminowo oraz w wymaganej jakości (okres gwarancyjny). Dla zleceniobiorcy składającego gwarancję (zobowiązanego) dokument ten jest potwierdzeniem jego wiarygodności.
Najczęściej spotykane w obrocie rodzaje gwarancji:
Przetargowa (wadialna)
Gwarancja ubezpieczeniowa przetargowa zastępuje kwotę wadium z tytułu uczestnictwa w przetargu. Gwarancja ta stosowana jest w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia prowadzonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych, ale także w innych przetargach dopuszczających możliwość wniesienia wadium w formie gwarancji ubezpieczeniowej.
Istotą gwarancji wadialnej jest zobowiązanie gwaranta do zapłaty na rzecz beneficjenta (organizatora przetargu) określonej w gwarancji kwoty w przypadku, gdy uczestnik przetargu nie wywiąże się ze zobowiązań wynikających z udziału w przetargu np. odmowa podpisania umowy na warunkach określonych w ofercie czy nie wniesienie wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
Należytego wykonania kontraktu
Gwarancja należytego wykonania kontraktu udzielana jest na wniosek podmiotu zobowiązanego (np. wykonawcy lub podwykonawcy umowy) do wniesienia określonego świadczenia wskazanego w umowie zabezpieczanej gwarancją.
Gwarancja ta zabezpiecza roszczenia beneficjenta gwarancji do określonej kwoty w przypadku, gdy podmiot, za który gwarancja została udzielona, nie wywiązał się lub nieprawidłowo wywiązał się ze zobowiązań określonych w umowie.
Suma gwarancyjna oraz okres ważności gwarancji uzależnione są od zapisów umowy ubezpieczanej gwarancją.
Właściwego usunięcia wad i usterek
Gwarancja właściwego usunięcia wad i usterek skierowana jest do wykonawców/podwykonawców kontraktów zobowiązanych do wniesienia zabezpieczenia z tytułu rękojmi za wady i/lub udzielonej gwarancji jakości. Gwarancja ta dotyczy okresu po zakończeniu realizacji kontraktu, gdy mogą pojawić się wady oraz usterki wynikające z niskiej jakości wykonanych prac. W przypadku, gdy wykonawca odmawia usunięcia tych usterek lub nie jest w stanie tego zrobić, wypłata z gwarancji umożliwia właściwe i terminowe usunięcie tychże przez inny podmiot.
Należytego wykonania kontraktu i usunięcia wad i usterek (łączona)
Gwarancja ta stanowi połączenie gwarancji należytego wykonania kontraktu oraz usunięcia wad i usterek. Przedmiotem gwarancji tego typu jest zobowiązanie gwaranta do zapłaty określonej w gwarancji sumy w przypadku, gdy wykonawca/podwykonawca nie wykonał bądź nienależycie wykonał zobowiązania w określone w objętej w gwarancji umowie oraz w okresie rękojmi/gwarancji jakości.
Zwrotu zaliczki (zadatku)
Gwarancja zwrotu zaliczki jest stosowana wówczas, gdy inwestor udziela zaliczek na poczet realizacji kontraktu. Gwarancja ta zobowiązuje gwaranta do zapłaty określonej w gwarancji kwoty w przypadku niewykonania umowy lub odmowy zwrotu wypłaconej zaliczki. Okres ważności tej gwarancji zależny jest od terminu, w którym zaliczka powinna zostać rozliczona.
Zapłaty długu celnego
Gwarancja zapłaty długu celnego przeznaczona jest dla podmiotów prowadzących obrót towarowy z zagranicą. Zobowiązuje gwaranta do wypłaty organowi celnemu kwoty wynikającej z długu celnego zobowiązanego, jeśli jego zapłata stanie się wymagalna, a zobowiązany jej nie dokona.
Kaucyjna
Gwarancja kaucyjna stanowi zabezpieczenie dla właścicieli lokali. Składana przez najemców na wypadek nieterminowego płacenia czynszu, opłat eksploatacyjnych bądź na wypadek dewastacji najmowanego lokalu.
Nasi specjaliści pomogą w rozpoznaniu potrzeb dotyczących gwarancji, ułatwią wypełnienie dokumentacji koniecznej do ich przygotowania, doradzą najlepszy sposób współpracy z ubezpieczycielami w tym zakresie, dopilnują, aby gwarancje wydane zostały w odpowiednim terminie.